Каада-салттарга терс таасирин тийгизип, мамлекеттик сырларды чогултат. Депутат Атазов бейɵкмɵт уюмдар жɵнүндɵ
Эл аралык иштер, коргоо, коопсуздук жана миграция боюнча комитетинин жыйынында депутат Шайлообек Атазов УКМКдан айрым бейөкмөт уюмдарга чара көрүүнү талап кылды.
“Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сырларын коргоо жөнүндө” мыйзам долбоору каралып жатканда, депутат аталган башкармалыктын жетекчисинин орун басары Рустам Мамасадыковдон бейөкмөт уюмдар мамлекеттик сырга кирүү мүмкүнчүлүгү бар-жогун сурады.
«Бизде бейөкмөт уюмдар иштейт. Алар социалдык-экономикалык, ошондой эле маданий тармакка да жардам беришет. Бирок кирешесин жашырышат, катталган дарегин көрсөтүшпөйт. Алар менен кантип иштейсиздер? Кандай ойлойсуз, алар мамлекеттик сырларды чогултуп, таратабы? Сиздре бейөкмөт уюмдарды каттайсызбы же Кыргызстанга оозеки катоо түрүндө киргизилеби? Мисалы, сиз Темировду кармадыңыз (иликтөөчү журналист Болот Темиров. – Болжол менен 24.kg). Темиров Live эмне менен алектенип жатканын билесизби?» — деп сурады Шайлообек Атазов.
Рустам Мамасадыков айрым чиновниктерге гана мамлекеттик сыр менен таанышканга мүмкүнчүлүк бар экенин түшүндүрдү.
«Темировдун Live маалыматы боюнча, тергөөнү Ички иштер министрлиги жүргүзүп жатат. Бейөкмөт уюмдар Юстиция министрлигинен каттоодон өтүшөт. Мыйзамдар кандай жол берсе, ошондой деңгээлде алардын ишмердүүлүгү менен тааныша алабыз», — деп жооп берди УКМКнын орун басары.
Шайлообек Атазовдун айтымында, көптөгөн өлкөлөрдө коммерциялык эмес уюмдардын ишмердүүлүгү эгемендүүлүккө доо кетиргендиктен тыюу салынган.
«Биз азыр бул уюмдар боюнча атайын мыйзам даярдап жатабыз. Сиздер аларды каттап, көзөмөлдөшүңүздɵр керек. Алар эркектер да, аялдар да эмес. Желектер менен жүрүштөрдү уюштурат. Мисалы, Кемпир-Абаддын берилишине каршы жөө жүрүш болгон, бирок алар суу сактагычты көрүшкөн эмес. Улуттук баалуулуктарыбызга зыян келтирген уюмдарга каршы чогуу күрөшүшүбүз керек. Алар биздин каада-салттарга терс таасирин тийгизип, борбордук аянтка таштанды ташташат», — деди эл өкүлү.
Белгилей кетсек, жарандык активисттер уюштурган жөө жүрүштөр жана акциялардан кийин аянтта таштандылар жок. Ошондой эле 2022-жылдын 1-апрелинен тарта Кыргызстандагы коммерциялык эмес уюмдар каржылоо булактарын ачыкка чыгарууга милдеттүү экенин баса белгилейбиз. 22-мартта министрлер кабинети «Коммерциялык эмес уюмдар жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 17-беренесинин талаптарын ишке ашыруу боюнча чаралар жөнүндө» токтом кабыл алды.
Бейөкмөт уюмдардын финансылык отчеттуулугу жөнүндө мыйзам 2021-жылдын 7-июлунда күчүнө кирди. Ал 17-июнда үчүнчү окууда кабыл алынып, андан кийин президенттин кол коюусуна киргизилген. Кирешелердин өлчөмү жана түзүмү, ошондой эле тескөөчүлөрдүн мүлкү, анын чыгашалары жөнүндө маалыматтар коммерциялык сыр боло албасы белгиленген.
